Alaattin Aktaş: ‘Fakirsin, fakir kal, hatta fakirleş’
TÜİK’in 2022 yılı gelir dağılımı istatistikleri açıklandı. En yoksul kesimin gelir dağılımındaki payının değişmediğini gösteren verilere göre, orta sınıf yoksullaşırken, üst sınıfların gelirden aldığı pay arttı.
Ekonomi yazarı Alaattın Aktaş, “Fakirsin, fakir kal, hatta daha da fakirleş!” başlıklı makalesinde verileri şu şekilde yorumladı:
“Türkiye İstatistik Kurumu, 2023 yılında yaptığı 2022 yılı gelir dağılımı istatistiklerini dün açıkladı ve temelde hiçbir şeyin değişmediğini gördük. Aynı eğilim devam ediyor.
Gelir dağılımı daha da bozuldu. Sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, sıfıra yaklaştıkça ise gelir dağılımındaki bozulmayı gösteren Gini katsayısı biraz daha büyük oluyor. 2021 yılında 0,415 olan Gini katsayısı 2022 yılında 0,433’e yükseldi. Aslında söz konusu katsayı 2018’den bu yana (2020 hariç) sürekli artıyor, yani gelir dağılımı bozuluyor.
Sizce 2018 yılındaki yönetim tarzı değişikliğinin bu gidişata etkisi oldu mu?
BU ORANA DA ŞÜPHEYLE BAKILIYOR
Gini katsayısı 2022 gelir düzeyine göre 0,433 çıktı ancak bu orana şüpheyle bakıldığı da doğru.
Kayıt dışı ekonominin büyüklüğü gerçek gelirin ölçülmesini zorlaştırmaktadır. Gelir arttıkça saklama eğilimi belirginleşiyor. Bu da Gini katsayısının gerçekte olduğundan daha düşük ölçülmesine neden olan önemli bir faktördür.
Ancak ölçümün tamamen doğru olduğunu varsayalım; Ancak gelir dağılımında yıldan yıla bozulma olduğu da bir gerçektir.
En yoksul yüzde 5’in oluşturduğu ilk üç grubun gelirden aldığı pay yıllardır aynı. Bu kesimlerin gelir içindeki payı sırasıyla yüzde 0,9, yüzde 1,4 ve yüzde 1,7’dir.
Dördüncü yüzde 5’lik kümeyle birlikte yoksullaşma belirginleşmeye başlıyor. Bu grubun gelirden aldığı pay aslında düşüktür ve bu oran 2022’de biraz düşecektir.
Sadece onların mı? Masadaki kırmızılara dikkat! 2022’de 2021’e göre dördüncü yüzde 5’lik gruptan başlayarak son yüzde 20’ye kadar herkes yoksullaştı.
■ Aşağıdaki yüzde 13’lük on üç küme yoksuldur. Bu, 2022’de hanelerin yüzde 65’inin 2021’e göre daha yoksul olacağı anlamına geliyor.
■ On yedinci ve on sekizinci kümelerin gelirleri aynı kaldı.
■ Zengin olanlar? Son iki yüzde 5’lik küme. Biliyorsunuz son iki küme gerçekten çok zengin. Yüzde 19.5’in geliri yüzde 9,8’den yüzde 10,3’e, en alttaki yüzde 5’in geliri ise yüzde 23,3’ten yüzde 24,7’ye çıktı.
3 birim 95’e, 1 birim 5’e!
95, gelire göre sıralanan 95’inci yüzdeliği temsil ediyor. Yüzde 95’in gelirden aldığı pay ise yüzde 75 yani 3…
Geriye kalan yüzde 5, o kesimin payı yüzde 25 yani 1…
Sonuç olarak yüzde 95’lik kesim sadece 3 birim, yüzde 5’lik kesim ise 1 birim gelir elde edebiliyor…
Peki dağılım nasıl? Harika değil mi…
Kötüye gidiyor
95 ve 5… Önceki yıllarda hisseler istikrarsızdı ama 2022’deki kadar değil.
2006-2021 ortalamasında yüzde 95’in payı yüzde 79, son yüzde 5’in payı ise yüzde 21 oldu.
Durum çok açık; Dengesizlik her geçen yıl daha da güçleniyor.
2022’deki yüzde 5’lik küme payını 2006-2021 ortalamasıyla karşılaştırdığınızda kırmızılar artıyor. En yoksul yüzde 15’in payı sabit kaldı ve ardından kırmızılar başladı! En zengin yüzde 5’e kadar halkın yüzde 5’inin hepsi kırmızıya sahip, bu da gelir kaybı olduğu anlamına geliyor. Düşünün, en zengin yüzde 19’luk yüzde 5’lik kesim bile gelirini kaybetti.” (HABER MERKEZİ)
(HABER MERKEZİ)
